2.2. Aktywności dziecka warunkujące wszechstronny rozwój
Człowiek dla zadowalającego funkcjonowania w świecie musi korzystać z dobrodziejstwa:
● zmysłów, by wiedzieć jaki jest otaczający świat, by móc wiedzę samodzielnie zdobytą lub przekazaną weryfikować, by podejmować celowe i bezpieczne działania (przestrzeń zmysłów);
● wiedzy, by rozumieć co się dzieje w nim oraz w bliższym i dalszym otoczeniu jak również by efektywnie działać (przestrzeń wiedzy i rozumienia);
● języka, by porozumiewać się z ludźmi, informować, korzystać z wiedzy posiadanej przez innych i zgromadzonej w różnych źródłach, by nazywać i opisywać zjawiska, zdarzenia (przestrzeń komunikowania się);
● działania, by wprowadzać zmiany w swoim życiu, życiu innych ludzi i w przyrodzie, lub też zapobiegać zmianom (przestrzeń działania).
Aby mógł w pełni korzystać ze swoich potencjalnych możliwości, musi od urodzenia, poprzez podejmowanie różnorodnych aktywności, ćwiczyć kompetencje w sferze zmysłów, wiedzy, języka i wykonawstwa. Dla potrzeb programu te cztery zakresy aktywności nazwałam przestrzeniami. Przestrzeniami, ponieważ przestrzeń sugeruje nieograniczoność.
Niezależnie od tego, jakie są indywidualne predyspozycje osób, to każdy ma nieograniczone możliwości doskonalenia się w percepcji zmysłowej, komunikowaniu się, poznawaniu i rozumieniu świata oraz działaniu w świecie. Każdy startuje w innym miejscu ale może i powinien stale się doskonalić. Mniej ważne jest w jakim tempie to czyni, ważne jest, by na miarę swoich możliwości chciał wiedzieć i umieć więcej, by z każdym dniem był o krok dalej w osiąganiu kompetencji. Postawa ciągłego uczenia się i doskonalenia ukształtowana w dzieciństwie i utrwalona w okresie dorastania powinna charakteryzować człowieka przez całe życie. Rola osób odpowiedzialnych za wychowanie polega również na tym, by w taką postawę dzieci wyposażyć.
Brak aktywności w którejkolwiek z czterech przestrzeni jest wynikiem choroby lub niepełnosprawności. Z drugiej strony uniemożliwienie lub ograniczenie aktywności dziecka, choćby w jednej z nich, skutkuje zahamowaniem lub spowolnieniem rozwoju nie tylko w tej przestrzeni ale w rozwoju w ogóle. Między przestrzeniami zachodzi bowiem ciągła relacja i wzajemne stymulowanie się. Każde dziecko chce poznawać, nazywać, doświadczać, działać, bo dzięki temu jest coraz bardziej świadome siebie i otaczającego świata, sprawne w poznawaniu i komunikowaniu się oraz skuteczne w działaniu powodującym zmiany w sobie i otoczeniu. Ta ogromna potrzeba tkwi w każdym dziecku, chociaż czasem jest stłumiona przez niepełnosprawność, długotrwałą chorobę lub niesprzyjające środowisko rodzinne, rówieśnicze, przedszkolne, szkolne. Gdy mimo tych trudności znajdzie się ono wśród przyjaznych rówieśników i kompetentnych, życzliwych dorosłych, to będzie tak samo jak inne dzieci wszechstronnie wzrastało. Działania wychowawcze opisane w programie Dziecko w grupie polegają na tym, by stworzyć każdemu dziecku warunki do rozwijania wrodzonych predyspozycji, by jego aktywność we wszystkich przestrzeniach była na coraz wyższym poziomie i coraz bardziej zharmonizowana.
Jeśli przy tym będziemy szanować indywidualne różnice między dziećmi i te różnice pielęgnować, to wówczas dzieci odkryją w sobie różne zamiłowania, talenty – czyli to co w przyszłości pozwoli im odnaleźć własną drogę zawodową, życiową.
| Spis treści | Przykładowy rozdział | Zakup książki | Recenzje |
